Oude stam Kelten - Voorouders en oorsprong

Wie waren of zijn de Kelten?

De Kelten waren geen verenigd volk, maar een groep volken die verwant waren in taal, religie, mythologie en kunst en cultuur, maar niet noodzakelijkerwijs in genetische termen. De belangrijkste classificatie van de Keltische volkeren maakt een onderscheid tussen de Kelten op het vasteland en de Kelten op de eilanden. Naast deze verdeling werden de oude Kelten ook verdeeld in grotere stamgroepen of stamconfederaties en in kleinere onderstammen (Gaue) en clientèle-stammen.
Er zijn Griekse en Romeinse berichten over de Kelten, die vooral gaan over het uiterlijk en de gebruiken van de "Kelten". In dergelijke verslagen worden ze meestal behandeld als een etnische eenheid, die ze waarschijnlijk nooit hebben gevormd. Bovendien is het de vraag of in de beschrijving van vreemde volkeren altijd een strikt onderscheid werd gemaakt tussen individuele taalgroepen, die op hun beurt niet altijd aan etnische groepen voldeden.

Waar waren de oorsprong en het vestigingsgebied van de Kelten?

De bevolkingsgroepen die door de oude Grieken Keltoi en door de Romeinen Celtae worden genoemd, kunnen sinds de 8e eeuw voor Christus worden geïdentificeerd als etnisch verschillend van hun buren.
Het is mogelijk dat zich rond 2000 voor Christus, of uiterlijk rond 1500 voor Christus, al een cultureel en taalkundig gescheiden complex had ontwikkeld van het Indo-Germaanse "primitieve volk".
De materiële erfenis van de typische Keltische invloed is sinds ongeveer 750 voor Christus archeologisch gedocumenteerd. De oudste fase van de Keltische culturele ontwikkeling wordt de Hallstattcultuur genoemd naar de belangrijkste vindplaats (ca. 750- ca. 400 v.Chr.). Het hart van de Keltische bevolkingsgroepen in de Hallstatt-periode was het Alpengebied en het noordelijke Alpengebied. Het distributiegebied strekt zich uit tot Oost-Frankrijk, Zuid-Duitsland en West-Hongarije.
In de volgende fase van de Keltische cultuur, die La Tene cultuur wordt genoemd naar de belangrijkste vindplaats (ca. 400 v. Chr. tot rond de geboorte van Christus), breidt het Keltische nederzettingsgebied zich uit door migratie tot ver in West-Europa (tot het Iberisch schiereiland), tot de Britse eilanden, tot Midden-Europa, tot Noord-Italië, tot Zuidoost-Europa en tot aan Klein-Azië (Galaten).
Vanaf de 2de helft van de 3de eeuw v. Chr. werden opnieuw grote versterkte nederzettingen, de zogenaamde oppida, gesticht vanuit het oosten en het zuiden, ook in het gebied van de uitlopers van de Alpen tot aan de noordelijke rand van de Duitse middelgebergten. De Keltische oppida-cultuur bloeide op van het einde van de 2e tot het einde van de 1e eeuw voor Christus en bereikte het niveau van de geavanceerde beschaving vanwege de sociale en economische differentiatie, het hoogontwikkelde vakmanschap en kunstenaarschap, en de handel over lange afstand.
De Keltische stammen bereikten hun grootste expansie rond 200 voor Christus. In het noordwesten van hun nederzettingsgebieden, d.w.z. in de breedste zin van het woord in het gebied van de noordelijke middelgebergten op de rechteroever van de Rijn, verdween de Keltische cultuur in de loop van de 1ste eeuw voor Christus geleidelijk aan, waarschijnlijk als gevolg van de opmars van de Germaanse stammen naar het zuiden.
Rond de geboorte van Christus waren de Kelten de meest verspreide bevolking van Europa. In het proces van geografische uitbreiding onderscheidden talrijke regionale groepen zich met een bijzondere lokale culturele en taalkundige ontwikkeling.

Wie waren de Kelten in Frankrijk (Galliërs)?

In de oudheid waren de Galliërs de meest bevolkte van de Keltische etnische groepen op het vasteland.
In de 6e en 5e eeuw voor Christus werd alleen het oostelijke deel van Gallië bewoond door Kelten op het vasteland. Pas in de loop van de 4e en 3e eeuw voor Christus breidden ze hun vestigingsgebied bijna over het hele grondgebied van Frankrijk uit tot aan de Atlantische Oceaan. In de 2e eeuw voor Christus ontstonden de oudste steden (oppida) ten noorden van de Alpen in het vestigingsgebied van de Galliërs.
In de 2e eeuw voor Christus kwamen de Galliërs in contact met de Romeinen. Zuid-Gallië werd een Romeinse provincie als Gallia Narbonensis tussen 125 en 118 voor Christus. De inlijving van Noord-Gallië (Gallia Comata) in het Romeinse Rijk vond ook plaats met de veldtochten van Caesar tussen 58 en 51 voor Christus. Gallië werd verdeeld in drie provincies: Belgica in het noordoosten, Celtica in het centrum en Aquitanië in het zuidwesten.
De Belgica was een gebied met een gemengde Keltisch-Germaanse bevolking. Volgens oude bronnen is het niet altijd duidelijk welke van de genoemde stammen Keltische en welke Germaanse culturele tradities hebben gecultiveerd. Er zijn ook veel fenomenen van culturele en taalkundige versmelting te verwachten.
De bevolking in de Keltica was Keltisch. De overgrote meerderheid van de Galliërs woonde hier.
De provincie Aquitanië heeft haar naam te danken aan de inwoners van Aquitanië, van wie Caesar al wist dat ze duidelijk verschilden van de naburige Galliërs.
In de loop der tijd heeft de Gallische bevolking zich gewend aan de Romeinse levenswijze en zich ook linguïstisch geassimileerd, namelijk aan het gesproken Latijn (vulgair Latijn). In de 1e eeuw na Christus kregen alle Galliërs het Romeinse staatsburgerschap.
De vroegere aanwezigheid van de Gallische bevolking, haar cultuur en taal in Frankrijk heeft blijvende sporen achtergelaten. De Galliër Asterix werd het prototype voor de inflexibiliteit en de liefde voor de vrijheid van de oude Keltische bevolking van Frankrijk.

Hoe is de assimilatie van de Kelten tot stand gekomen?

De Kelten in het Westen... Centraal- en Zuidoost-Europa zijn gelijkgesteld aan de meerderheid van de bevolking van de regio's waar ze zich hebben gevestigd, zelfs in de late oudheid.
De Keltische talen op het vasteland zijn overal uitgestorven. Op het Iberisch schiereiland, dat net als het Gallische en het Lepontijnse, in de loop van de Romanisering is verdwenen, werd Celtiberisch gesproken. In Klein-Azië werd de slecht gedocumenteerde Gallische taal nog in de oudheid gevonden.

Wat is de geschiedenis van de Kelten in Duitsland?

De Germaanse stammen verspreidden zich steeds meer vanuit hun oorspronkelijke taalgebied naar het zuiden en westen van Centraal-Europa tot in de 1e eeuw voor Christus. Daarmee verplaatsten ze de Kelten en hun taal tot aan de rivieren Rijn en Donau, die nu de grensstromen naar Keltisch Gallië en ook naar Keltische Rhaetia vormden.
Na de verovering van het noordelijke pre-alpine gebied en Gallië door de Romeinen onder Caesar (in Gallië) en Onder Augustus (in Raetië) leefden grote delen van de Keltische cultuur aanvankelijk nog in Gallië, waartoe het huidige Saarland en de gebieden op de linker Rijnoever in Rijnland-Palts behoorden, en ten zuiden van de Donau in de nu Romeinse provincies Raetië, Noricum en Pannonië, alsmede in een overgangsgebied tussen de Romeinse en Germaanse invloed, dat zich uitstrekte van de Taunus en de benedenloop van de Lahn via Noord-Hessen naar Noord-Beieren.
In de door de Romeinen veroverde gebieden zijn Keltische en Romeinse culturele elementen na verloop van tijd samengesmolten met de toenemende Romanisering tot de relatief onafhankelijke Gallo-Romeinse cultuur in het westen en de Norisch-Pannonische cultuur in het oosten. Individuele elementen van de Keltische cultuur bleven er leven tot de late Oudheid.
Met het begin van de invasies van Germaanse stammen in de noordelijke Alpenprovincies van het Romeinse Rijk vanaf het begin van de 3e eeuw na Christus, hebben Germaanse invloeden ten oosten van de Rijn en ten zuiden van de Donau de Gallo-Romeinse en Nors-Pannonische culturen in toenemende mate verdrongen.
Vroegmiddeleeuwse bronnen geven aan dat een deel van de bevolking in het gebied rond Trier tot in de 5e eeuw, in Normandië misschien zelfs tot in de 9e eeuw, een Keltisch dialect heeft gesproken.
Tussen de Midden-Rijn en de Alpen zijn talrijke plaats-, terrein- en waternamen die vandaag de dag nog steeds in gebruik zijn, terug te voeren op Keltische namen en getuigen van een zekere mate van de overname van Keltische culturele en taalkundige elementen door nieuw ontstane bevolkingsgroepen tijdens en na de migratieperiode. Maar om hieruit te concluderen dat een Keltische bevolking in deze regio's tot op de dag van vandaag is blijven bestaan, zou het waarschijnlijk te veel van het goede zijn.

Hoe kwam de ondergang van de Kelten tot stand?

Op het continent verdwenen alle Keltische talen in de eerste eeuwen na Christus, vooral onder de overheersende invloed van het Latijn van het Romeinse Rijk, maar ook door de verspreiding van de Germaanse talen.
De assimilatieprocessen onder de regionale Keltische etnische groepen, die eeuwenlang hebben geduurd, hebben ertoe geleid dat slechts een fractie van de totale Keltische bevolking het Keltische taalerfgoed heeft weten te behouden. Van het totaal aantal mensen van Keltische afkomst spreken slechts ongeveer 2,7 miljoen Keltische talen.
Volgens de numerieke sterkte van hun taalgemeenschap staan de Keltische talen in de volgende volgorde: Iers (1.095.000 in de Republiek Ierland, waarvan 56.500 primaire sprekers; 142.000 mensen met kennis van het Iers in Noord-Ierland), Bretons (850.000), Kymri (580.000) en Schots-Gaelisch 68.400.

Wie waren de Galaten in Klein-Azië?

De Keltische stamvereniging die in 278 voor Christus de Hellespont overstak en zich in Klein-Azië vestigde, werd de Galaten (Galatae) genoemd.
De Galaten waren door de koning van Bithynië het land binnengeroepen. De koning wees de Keltische stammen residenties toe in een gebied dat in het grensgebied tussen Bithynië en het Seleucide Rijk lag, in het betwiste niemandsland van beide staten. Dit gebied heet sindsdien Galatia.
De politieke macht van de Galaten werd in 189 voor Christus gebroken nadat de Romeinen het geallieerde Seleucidische leger hadden verslagen. Een deel van de Galaten werd als slaven meegenomen, het andere deel bleef in het vestigingsgebied, maar nam vanaf dat moment geen enkele militaire of politieke invloed meer aan.
De Galaten hadden al na enkele generaties een groot deel van de cultuur van hun omgeving geadopteerd en hadden zich gedeeltelijk taalkundig geassimileerd. Voor de apostel Paulus waren de Galaten als volk echter nog steeds een realiteit ("Brief aan de Galaten" in het Nieuwe Testament). Al in de 4e eeuw na Christus meldt de heilige Hiëronymus dat de Galaten op dezelfde manier spraken als de Treverianen in Trier.

Wat was de geschiedenis van de Kelten op de Britse eilanden?

In de oudheid waren de Britse eilanden en grote delen van het vasteland van Europa overwegend Keltisch. Toen de migratiebewegingen virtueel tot stilstand kwamen, konden alleen de mensen uit de meest noordwestelijke regio's hun Keltische cultuur en taal behouden voor de invloed van de immigranten. Zo hebben de Romeinen en later de Angelsaksen in Groot-Brittannië de Britse talen en cultuur ontheemd.

Wat is Bretoens?

Alleen op het schiereiland in het noordwesten van Frankrijk heeft het vasteland van Keltisch mogelijk overleefd tot het einde van de Romeinse tijd. Het Bretons dat daar wordt gesproken is geen voortzetting van de Keltische taal op het vasteland. Maar toen de Keltische bevolking van het eiland in de 5e eeuw na Christus over het Kanaal vluchtte vanuit de Angels en Saxen die Groot-Brittannië binnenvielen, werd de inheemse Keltische taal waarschijnlijk nog steeds gesproken in die regio. Het gebied kreeg zijn naam naar de Keltische vluchtelingen: Bretagne. De spreekgewoonten van de resterende Keltische bevolking op het vasteland hebben zich snel aangepast aan de taal van de immigranten.

Wat was de geschiedenis van de Kelten in Spanje?

Keltiberiërs

De Keltiberiërs hebben hun naam te danken aan de samensmelting van Keltische en Iberische tradities.
De Kelten op het vasteland immigreerden in drie golven naar het Pyreneese eiland. De oudste sporen van Keltische aanwezigheid in Noord-Spanje gaan terug tot de 8e eeuw voor Christus. In de 6e eeuw voor Christus was er een immigratie met een hoge bevolkingsdichtheid uit Zuid-Frankrijk. In de 4e eeuw voor Christus bereikten verdere Keltische bevolkingsgroepen het zuiden. Hun migratie was gericht op het noordoosten van Spanje (met uitbreiding naar het zuidoosten), waar Keltische en Iberische gemengde nederzettingen ontstonden. Hier woonden Kelten en Iberiërs samen in buurten en ook in gezinsverenigingen.
Het is onduidelijk of en in hoeverre de Keltiberische stammen daadwerkelijk zijn ontstaan uit een mengeling van Kelten en Iberiërs of in wezen een van de twee groepen vertegenwoordigen. Misschien was het meer een kwestie van een soort van symbiose of alleen van een andere buurt, niet altijd vreedzame interacties, met enige wederzijdse culturele invloed. De term "Keltiberer" komt overeen met de bevinding dat zowel Keltische als Iberische elementen herkenbaar zijn.
In de oude bronnen worden verschillende van de Keltische stammen (met hun verschillende mate van Iberische materiële cultuur) op het Iberisch schiereiland bij naam genoemd. Het gaat om de Arevacanen van de Midden-Ebro, de Autrigons van de Boven-Ebro, de Gallaici - de naamgever van het historische landschap van Galicië in Noordwest-Spanje - en de Berons en Vaccaes ten zuiden van de Ebro, de Galliërs ten noorden van de Ebro. De cultuur van de Arevakianen wordt naar verhouding het sterkst beïnvloed door de Iberiërs, die van de Galliërs en de Gallaici veel minder.
Sinds de 2e eeuw voor Christus waren de Keltiberiërs voortdurend in gevecht met de Romeinen. De Arevakianen hebben zich het langst verzet tegen de Romeinse expansiedruk. Hun politieke centrum, Numantia, werd veroverd en vernietigd door de Romeinen in 133 voor Christus.
De Iberiërs in de Romeinse steden werden in ieder geval geleidelijk aan geromaniseerd, gekristeniseerd en Romeinse burgers. In tegenstelling tot deze geassimileerde Ibero-Romanen (Hispano-Romanen), vochten op het minder romeinse land enkele voornamelijk Keltische stammen samen met de Bagauden en de Suebi al in het begin van de 5e eeuw na Christus tegen de Romeinse overheersing.

Gallaici

De Gallaici (of Gallaeci) waren in de oudheid een Keltisch sprekend volk, maar zijn waarschijnlijk niet te rekenen tot de Keltiberiërs in strikte zin. Ze vestigden zich in het noordwesten van het Iberisch schiereiland en gaven hun naam aan een deel van deze regio. De Romanisering werd in gang gezet, maar nooit volledig uitgevoerd, omdat de Romeinen vooral geïnteresseerd waren in de routes naar de Gallaecische ertsafzettingen en in het vlotte transport van het erts.
De naam Gallaecia (het huidige Galicië in het noordwesten van Spanje) is afgeleid van de vermoedelijke Keltische stam van de Callaici, die rond 139/136 voor Christus voor het eerst in de bronnen verscheen; zij waren oorlogszuchtige tegenstanders van de Romeinen. In de late oudheid was er ook een provincie met deze naam.
In het noordwesten van het Iberisch schiereiland bevindt zich zo'n gebied dat beïnvloed werd door de Keltische cultuur. Dit gebied komt ongeveer overeen met de regio's Galicië, Asturië, Noord-Portugal, Cantabrië en León. In geen van deze regio's is er nog steeds een Keltische taal, hoewel sommige plaatsnamen een Keltische oorsprong hebben; het Keltische bewustzijn zelf ligt tegenwoordig meer aan de basis van het Keltische bewustzijn, omdat er een lange traditie van Keltisch bewustzijn bestond door de Keltische stammen die zich in deze regio vestigden. Er zijn dus overeenkomsten tussen de inwoners van dit gebied en die van andere Keltische landen, zowel op cultureel (muziek, dans, folklore, festivals, voedsel) als op genetisch gebied.

Bestaan de Kelten vandaag de dag nog?

In sommige landen zijn er tegenwoordig bewegingen die zichzelf als Keltisch beschouwen en erkenning eisen als Keltische natie. Een levendige Keltische taal bestaat echter alleen in enkele perifere gebieden van de zes landen.
Deze zes landen van Schotland (Schots-Gaelisch), Ierland (Gaelisch), het eiland Man (Manx), Wales (Kymrian), Cornwall (Cornish) en Bretagne (Bretagne) zijn (de enige) erkend als Keltisch door de Celtic League, het Celtic Congress en de meeste andere pan-Keltische groepen en organisaties. Elk van de zes landen heeft zijn eigen Keltische taal, wat het belangrijkste criterium is voor de genoemde organisaties.
In vier van de zes landen (Bretagne, Ierland, Schotland, Wales) zijn er gebieden waar een Keltische taal overheerst (in Ierland worden deze bijvoorbeeld Gaeltachtaí genoemd). Meestal bevinden deze gebieden zich in het westen van de landen, in de bergen of op eilanden. Alle Keltische talen, met uitzondering van het Welsh, zijn geclassificeerd als bedreigd. De Manx op het eiland Man stierf in de jaren zeventig van de vorige eeuw uit, het Cornish in Cornwall al in de 18e eeuw. De laatste tijd zijn er echter pogingen gedaan om Manx en Cornish weer tot levende volkstalen te maken.
Controverses betreffen onder andere de status van Galicië en Asturië als Keltische naties. De algemene consensus binnen de organisatie is dat het geen Keltische landen zijn, omdat de Keltische taal daar niet meer leeft.
Op het Festival Interceltique worden Galicië, Asturië en Cantabrië echter gerekend tot de (vandaar negen) Keltische landen. Er zijn ook Welshe en Schots-Gaelisch sprekende immigrantenminderheden in de provincie Chubut in Argentijns Patagonië en op Cape Bretonse eiland in Nova Scotia, Canada.

Andere inheemse volkeren van iGENEA

Joden Wikinger Kelten Germanen Basken alle inheemse volkeren

Dit is hoe de DNA-oorspronganalyse werkt

Eén salivamonster is voldoende om uw DNA te verkrijgen. De Steekproefcollectie is eenvoudig en pijnloos en kan thuis worden uitgevoerd. Gebruik de meegeleverde enveloppe om de monsters op te sturen.